Iłża
Iłża – m. i gm.
- ruiny zamku, 2 poł. XIII, XIV, nr rej.: 23 z 24.03.1947, 156 z 23.06.1967 oraz 96/A z 18.03.1981
- park na wzgórzu zamkowym, nr rej.: 23 z 24.03.1947
lata 1327-1347 - budowa zamku murowanego ,1334 r. - pierwsza wzmianka w dokumentach o zamku w Iłży ,ok. poł. XIV w. - wojska króla Kazimierza Wielkiego bezskutecznie oblegały zamek ,koniec XIV w. - bp Florian Mokrski otoczył miasto i zamek murem obronnym z wieżami ,II poł. XV w. - zamek najechał brat cioteczny bp Zbigniewa Oleśnickiego, Jan Krzyżanowski. Porwał on Jadwigę Księską, którą przeznaczono na żonę synowca Oleśnickiego ,XVI w. - po wielkim pożarze zamek odbudował bp Jan Konarski ,ok. 1560 r. - po gruntownej przebudowie przez bp Filipa Padniewskiego zamek stał się piekną renesansową rezydencją otoczoną fortyfikacjami bastejowymi. Dawne przedzamcze zamienione zostało w zamek dolny. Nad całością wciąż górowała wieża - praktycznie jedyna pozostałość starej średniowiecznej warowni ,I poł. XVII w. - kolejna rozbudowa dokonana przede wszystkim przez bp Marcina Szyszkowskiego. Zamek górny zwieńczony został attyką, a wieża zyskała nowy hełm. Powstała wtedy kurtyna północna, basteja w narożniku północno-zachodnim oraz kilka budynków gospodarczych ,1655 r. - podczas "potopu" Szwedzi zajęli bez problemu Iłżę. Sam zamek nie był broniony lecz tylko miasto. Rok później opuszczając Iłżę i idąc na Warszawę, spalili wszystko co tylko mogli. Dzieła zniszczenia dokończył w kolejnym roku książę Siedmiogrodu Jerzy II Rakoczy ,od 1670 r. - po wielkich zniszczeniach zamek odbudowywali kolejni biskupi Andrzej Trzebicki, Jan Lipski, Andrzej Załuski, Kajetan Sołtyk ,1782 r. - mieszczanie wybudowali na wzgórzu zamkowym zachowaną do dziś kaplicę ,1789 r. - ówczesna lustracja mówi o złym stanie: W komnatach zamkowych nikt już nie mieszkał, a obiekt wykorzystywano w celach gospodarczych. ,1791 r. - wschodnia część zamku została zniszczona przez pożar co niedługo potem spotkało całą warownię ,XIX w. - zaborcy austriaccy urządzili w ruinach szpital wojskowy. Później mieszkańcy Iłży uporządkowali kilka komnat i wykorzystywali je do zabaw publicznych. Podczas jednej z nich wybuchł pożar, który zniszczył zachowane jeszcze portrety kolejnych właścicieli zamku ,1837 r. - ruiny na licytacji kupił Jan Tadeusz Lubomirski. Planował odbudować zamek ,1909 r. - Zdzisław Lubomirski przekazał obiekt Towarzystwu opieki nad Zabytkami Przeszłości w Warszawie ,po 1939 r. - niemieccy okupanci wydzierżawili zamek niejakiemu Janowi Kuliukowi, który pasł tam krowy. Nastąpił okres dewastacji ruin ,1960 r. - basztę opasano dwiema obręczami wzmacniającymi ,Później przeprowadzano szereg prac archeologicznych i konserwatorskich. W planach była odbudowa zamku, ale nie dokonano tego z powodu braku funduszy
zdjęcia 2009r.
Zobacz Iłża na mapie Polski
(Uwaga! W przypadku kilku miejscowości o tej samej nazwie - mapa może wskazać błędną miejscowość)